2021 - een terugblik
1. Weer publiek in de zaal
Zes weken na zijn aanstelling gaf het Concertgebouworkest op 16 april een concert onder leiding van Paavo Järvi in het kader van de proef Testen voor Toegang. Na maanden was er weer publiek in de zaal. Dominik vertelt: ‘Alle ogen waren gericht op dit evenement – voor het orkest en voor mijzelf een bijzondere gebeurtenis. Vanaf de dirigentenbok sprak ik de zaal toe. Daarna maakte Mozarts Pianoconcert nr. 24 met Víkingur Ólafsson grote indruk op me.'
Bovendien maakte ik die avond voor het eerst kennis met de betrokkenheid van ons publiek. Er konden relatief weinig mensen in de zaal, maar hun enorme enthousiasme maakte alles goed. Ik houd van de staande ovaties in Nederland, in Duitsland is men veel gereserveerder.’
Dominik koppelt dit ongedwongen enthousiasme aan wat hij noemt de Nederlandse ‘gezelligheidscultuur’ en de informele werksfeer waarin hij zijn nieuwe collega’s heeft leren kennen. ‘In Duitsland gaat men formeler met elkaar om in een meer hiërarchische structuur. Het is goed dat ik hier altijd kan rekenen op feedback, meer overleg vraagt meer reflectie. Misschien is het soms lastiger om tot een beslissing te komen, maar uiteindelijk ontstaat er op basis van overleg brede steun.’
2. Het staatsbezoek naar Duitsland
Heel bijzonder vond Dominik zijn eerste concert met het orkest in het buitenland. Een optreden in aanwezigheid van de koning en koningin ter gelegenheid van het staatsbezoek aan Duitsland – waar hij vandaan komt.
'Ik was echt trots. We speelden in het Konzerthaus Berlin, waar ik als jongen ook veel kwam. Iván Fischer dirigeerde en Sylvia Huang, eerste violiste uit het orkest, speelde de sterren van de hemel in het Vierde vioolconcert van Mozart. Het mooie is: Sylvia is een van onze eigen topmusici – de besten van de wereld zitten ertussen – maar als die in het orkest spelen, laten ze dat individuele talent niet expliciet horen. Dan gaat het om het collectief; hoe doen we het samen. Ik vind dát de kracht van ons orkest, hoorbaar in de klank. Anders dan andere orkesten waarin soms juist solisten, of specifieke secties uitblinken.’
3. Op Zomertournee
Maar liefst vijf concerten in vier dagen gaf het Concertgebouworkest in augustus. In Riga, Luzern, Berlijn en Ljubljana, terwijl corona talloze reisbeperkingen en wisselende maatregelen met zich meebracht.
Dominik: ‘Iedereen heeft zich tot het uiterste ingespannen zodat we konden gaan. Voor een internationaal toporkest is het cruciaal om in de belangrijke zalen in het buitenland te blijven optreden. Als ambassadeur van Nederland, om zoveel mogelijk mensen te raken met de kracht van klassieke muziek en om geprogrammeerd te staan tussen de rest van de wereldtop. Het is ook essentieel voor de kwaliteit van het orkest. In Suntory Hall of Carnegie Hall worden we vergeleken met anderen en dat vraagt het uiterste van iedereen. Ik voelde ook een bijzondere nervositeit bij het orkest toen we binnenkwamen in de Philharmonie in Berlijn. Het is anders dan thuis en soms krijg je dan het beste concert. Dat was het ook die avond.'
4. Concertgebouworkest Young
Dominik was bijna elke dag in Ede te vinden, waar in de zomer het internationale jeugdorkest Concertgebouworkest Young repeteerde. ‘Ik ervaarde van dichtbij dat dit project staat voor wat we willen met talentontwikkeling en educatie: het leven van kinderen verrijken, veranderen. Ik herinner me de eerste repetitie, onwennig en rommelig. En dan twee weken later: de pure focus en de gebundelde energie tijdens de concerten.'
'Voor veel jongeren die ik sprak, was het een periode waarin ze grote stappen gezet hebben op muzikaal en persoonlijk vlak. We hopen de meest getalenteerden te kunnen blijven volgen en begeleiden.’
5. Opening Night
De Opening Night, het concert op de Dam als ‘cadeau voor de stad’ hoort voor Dominik zeker thuis in het rijtje hoogtepunten van 2021. ‘We wisten dat de organisatie in een heel korte tijd met coronaregels een enorme uitdaging zou zijn. Ondanks de onzekerheden tot op het laatste moment – aan het eind van de middag regende het nog flink – is het gelukt. En hoe. De musici kwamen als een soort gladiatoren het Paleis uit, op weg naar het podium. Na maanden zonder live concerten: we zijn er weer, voor iedereen. Het publiek op de Dam stond op, klapte en juichte. Kippenvel.’
6. Bernard Haitink
Het overlijden van eredirigent Bernard Haitink kleurde het najaar van 2021. Dominik: ‘Het orkest wilde hem gedenken voorafgaand aan het eerste concert na zijn dood. Niet in de vorm van een praatje ofzo – dat vonden de musici niet bij hem passen – maar met een moment van stilte gevolgd door het Adagietto uit Mahlers Vijfde symfonie. Het werd een oprecht eerbetoon. Ondanks moeilijke tijden die de relatie tussen Haitink en het orkest ook kende, was er een grote liefde voor de man die zo veel voor het orkest betekend heeft. Dit initiatief van de orkestleden, de muziek en de stilte vond ik heel ontroerend.’
7. Een nieuwe Brahms
Dominik vertelt dat hij in 2021 Brahms’ Eerste symfonie opnieuw ontdekte: ‘Onder leiding van Sir John Eliot Gardiner werd het de allerbeste uitvoering van de symfonie die ik ooit heb gehoord. Ik ken het stuk goed, maar de tempi, de dynamiek, de frasering waren zo anders – steeds ontdekte ik nieuwe dingen. Radicaal, maar heel overtuigend en trouw aan het idee van de componist. Als me zoiets overkomt, luister ik heel intensief, elk moment attent. Na afloop ben ik een en al adrenaline en moet ik wel heel hard applaudisseren…'
Optimisme
De momenten die Dominik uitkoos, typeren voor hem voor het orkest en de organisatie die hij het afgelopen jaar leerde kennen. ‘Er leeft een enorme ambitie om in deze moeilijke tijden projecten te realiseren zoals Opening Night, de Zomertournee, Concertgebouworkest Young en bijvoorbeeld het concert in Reykjavik waar we niet eerder speelden. Met alle restricties zou het soms makkelijker geweest zijn even niets te doen, en pas te beginnen als alles weer mogelijk is. Maar dat wil niemand, de musici niet en de staf niet. We geloven ergens in en we dragen dat uit. Ik ben zelf altijd optimistisch over de toekomst: het glas is halfvol. Dan blijkt er steeds weer van alles mogelijk.’