Sibelius, Bosmans en Sjostakovitsj

Santtu-Matias Rouvali valt op korte termijn in voor conductor emeritus Riccardo Chailly, die tot zijn grote spijt heeft moeten afzeggen. De door Rusland ontketende oorlog in Oekraïne, die het orkest ten scherpste veroordeelt, verleent het bijzondere programma een extra lading. Na grondige besprekingen met de orkestmusici en dirigent Santtu-Matias Rouvali is besloten het niet te veranderen.  

Voor het eerst in meer dan zeventig jaar voert het Concertgebouworkest Henriëtte Bosmans’ prachtige Frans georiënteerde Concertstuk voor viool en orkest uit; de solist is concertmeester Vesko Eschkenazy. Bosmans had een innige relatie met het Concertgebouworkest. Toen de half-joodse pianist en componist in de Tweede Wereldoorlog weigerde zich aan te sluiten bij de Kultuurkamer, verbood de bezetter haar op te treden. In haar composities toonde ze haar verzet. Zeventig jaar na haar dood is het hoog tijd voor een herwaardering.

Dmitri Sjostakovitsj’ omstreden Twaalfde symfonie, ‘Het jaar 1917’, werd zelfs nooit eerder door het Concertgebouworkest in concert uitgevoerd. Een onverbloemde lofzang op de Russische Revolutie, een versluierde parodie, of een karikatuur van Lenin? Bij Sjostakovitsj is het verhaal achter de muziek nooit eenzijdig. Daartegenover zet Santtu-Matias Rouvali Finlandia van zijn landgenoot Sibelius, dat in 1900 gold als protest tegen het intrekken van de Finse autonomie door Rusland. De Russische Revolutie van 1917 stelde Finland, Oekraïne, de Baltische Staten en andere landen eindelijk in staat de onafhankelijkheid uit te roepen. Toen de onafhankelijkheid van Finland in de Tweede Wereldoorlog zwaar bevochten werd door de Sovjet-Unie, schopte Sibelius’ Finlandia-hymne het tot officieus volkslied. 

Henriëtte Bosmans bij de BBC

Van 7 t/m 11 maart staat Henriëtte Bosmans iedere dag centraal in Composer of the Week op BBC Radio 3 (van 13.00 tot 14.00 uur Nederlandse tijd).