Bijzondere afsluiting van onze Bruckner-cyclus

Bestel uw kaarten voor het cyclus-concert op 6 februari

Bestel uw kaarten voor de concerten op 7 en 9 februari

Zwanenzang

Terwijl de inkt van zijn Achtste symfonie nog maar net droog was, begon Anton Bruckner op 21 september 1887 aan zijn Negende symfonie in d klein. Veel kwam er aanvankelijk nog niet op papier; de componist was vooral druk met het reviseren van eerdere symfonieën. Pas in april 1891 kwam de Negende weer in beeld.

Mede omdat zijn gezondheid inmiddels te wensen overliet, vreesde hij dat hij het werk niet meer kon voltooien en ‘de dood de pen te vroeg uit zijn hand zou nemen’. Die angst werd bewaarheid: de Negende werd Bruckners ‘Onvoltooide’: voordat hij de Finale kon afmaken stierf de componist op 11 oktober 1896.

Toch veel bewaard gebleven

In de loop van de twintigste eeuw werd echter duidelijk dat er van de Finale een behoorlijke hoeveelheid materiaal bewaard was gebleven: zowel de expositie als de doorwerking zijn redelijk compleet. Volgens musicologen ontbreekt nog niet eens een vijfde van het slotdeel. Met een nauwgezette reconstructie van de Finale zou Bruckner meer recht gedaan worden dan met het symfonische torso dat we meestal krijgen te horen.

De SPCM-versie

Een van de musicologen die zich er mee bezig ging houden was de Australische musicoloog John A. Phillips. Het kostte hem in samenwerking met verschillende collega’s decennia om zich Bruckners stijl en grammatica eigen te maken en zo waarheidsgetrouw mogelijk een reconstructie van het slotdeel te maken. Phillips en de zijnen bleven vanaf 1983 eindeloos schaven en schuren aan het materiaal totdat in 2012 de eerste versie van de zogenaamde ‘SPCM’-Finale werd uitgegeven, verwijzend naar de achternamen van de verantwoordelijke musicologen: Samale, Phillips, Cohrs en Mazzuca. Geheel in de geest van Bruckner (die van verschillende symfonieën meerdere versies naliet) bleef het daar niet bij: de Finale werd in 2021/22 gereviseerd naar aanleiding van de laatste inzichten. Dit is dan ook de versie die Chailly zal dirigeren tijdens de concerten op 6,7 en 9 februari aanstaande.

Riccardo Chailly heeft om gezondheidsredenen helaas moeten afzeggen. We zijn Manfred Honeck heel dankbaar dat hij op korte termijn het programma wil overnemen. Kaarthouders zijn per e-mail op de hoogte gebracht van deze programmawijziging.

Wilt u meer weten of Bruckner’s Negende? Luister dan naar de podcast over deze symfonie.