Persoonlijke parels - de keuze van Ulrike
In de serie ‘Hoogtepunten uit ons videoarchief’ kiezen musici en medewerkers van het Concertgebouworkest registraties die voor hen van bijzondere betekenis zijn. Deze keer de keuze en toelichting van onze artistiek directeur, Ulrike Niehoff.
‘Beethovens Zevende symfonie onder leiding van Iván Fischer. De muziek raakt dierbare herinneringen en ik vind deze opname prachtig. Ik voel dat de musici van begin tot eind op het puntje van hun stoel zitten, Fischer is zo geweldig met de Weense Klassieken.’
Casettebandje
‘Ik herinner me Beethovens Zevende symfonie als een van mijn eerste luisterervaringen. Wij hadden vroeger drie cassettebandjes in de auto: een met liederen van Georg Kreisler, een met de Zwitserse cabaretier Emil, en een met Beethoven: zijn Vioolconcert en de Zevende symfonie. Als klein meisje vond ik de muziek al prachtig, vooral het eerste deel, na de langzame inleiding. Zo opwindend, pulserend, urgent. Het was een live-uitvoering waarin de hoorns kicksten* bij het hoornsignaal: di diiiii didi di dididiiiii. Voor mij hoort dat zo, ik verwacht daar altijd kicksende hoorns, maar ja, dat gebeurt in deze opname natuurlijk niet.
Mijn vader
Het tweede deel – de 'Treurmars' – is een van de mooiste en droevigste delen ooit geschreven. Het tempo is cruciaal: niet te snel, niet te langzaam. Het moet ‘eenvoudig’ gespeeld worden; alles wat nodig is, zit al in de noten. Hier krijg ik steeds weer tranen in mijn ogen omdat ik moet denken aan mijn overleden vader. We hebben de symfonie zo vaak samen live gehoord. Als ik nu luister, voel ik hem dicht bij me.
Ik denk ook aan Wenen, waar ik twaalf jaar woonde. Waar Beethoven naar de Heurigen – de wijnbars – ging, waar hij al zijn symfonieën schreef en uitvoerde, en waar hij begraven werd, om de hoek van waar ik woonde.
Dialoog
De Zevende symfonie mag dan een van de meest uitgevoerde werken ooit zijn, ze blijft mij boeien. Deze opname klinkt bovendien prachtig vanuit Het Concertgebouw en ik houd van de Duitse orkestopstelling. De violengroepen zitten tegenover elkaar met de cello's ertussen, waardoor de dialoog tussen de eerste en tweede violen heel duidelijk wordt.
Ik vind het ook geweldig dat je in een bijbehorende film de symfonie met het commentaar van Iván Fischer kunt beluisteren. Zo mooi als hij het bijvoorbeeld heeft over de magnifieke, energieke finale, als alles uitmondt in een ongelooflijke, uitzinnige climax: "Het symfonieorkest als negentiende-eeuwse rockband… Wanneer je bij deze muziek niet uit je stoel springt, gebeurt het nooit." Muziek wordt niet beter dan dit.’
*kicksen – zo noemen koperblazers het als eerst de verkeerde noot klinkt en dan pas de juiste. ‘ti-daa’, in plaats van ‘daa’.